De handen van Atlas
Atlas heb ik al een paar keer genoemd. Veel informatie geeft deze site: www.gewina.nl
Vandaag besloot ik om naar handen van de verschillende Atlassen te kijken en ik werd gepakt door een afbeelding uit 530 voor Chr. (Vaticaans Museum). www.theoi.com
Atlas staat er samen met Prometheus op. Omdat ze allebei een straf moeten ondergaan? Opvallend is dat ze beiden de linker lichaamshelft naar voren gewend hebben; een houding die ik ‘verstilde telgang’ zou willen noemen. Atlas heeft zijn linkerarm omhoog en naar binnengedraaid, met zijn vingertoppen heft hij het hemelgewelf op. Met zijn rechterhand lijkt hij zijn heup (dat mooie rondje op de originele afbeelding geeft precies aan waar het scharnierpunt zit!) naar voren te willen houden om recht onder het te dragen gewicht te staan. Misschien ook wel om met die hand een vast punt te maken, waardoor zijn rechterschouder in stabiel contact blijft met het hemelgewelf. Het is opvallend dat het hemelgewelf niet een duidelijke bol is zoals we dat van Atlas van het Paleis op de Dam kennen. Bij die oude afbeeldingen weet je nooit of het de symboliek is of dat de techniek van het verbeelden nog in de kinderschoenen staat.
De linkervoet van Prometheus staat trouwens ook verder naar voren geschoven ten opzichte van zijn rechter. Ik moest even denken aan die foto uit de Congo zie weblog “Vakantie in de stad”: www.noorderlicht.com De foto van H. Brepoels, 1928, © KMMA Tervuren: Bokuma. Straf voor overspel. Pijl door been in houten blok gestoken. Ook die vrouw zit met haar linkerkant naar voren gewend. Puur toeval of doen wij dat allemaal in vergelijkbare penibele situaties?
Terug naar de handen van deze Atlas. Als je denkt in bewegingspatronen, dan bewegen die armen in precies het tegenovergestelde patroon van elkaar. Min of meer vergelijkbaar bij iemand die viool speelt of bij iemand die touw trekt. Op het tekeningetje van de touwtrekker zie je dat hij hangt en zijn totale lichaamsgewicht in zet. Hij zet zich af met zijn voeten en zal achterover vallen als zijn tegenstander het touw plotseling loslaat Nu zou het ook zo kunnen zijn, dat hij op het punt van verliezen staat omdat hij naar voren getrokken wordt en zich met zijn voeten schrap zet. Een kracht van voren is weer anders dan een kracht van boven, trekken is ook anders dan duwen of stoten. Die Atlas van 530 v. Chr. doet het wel slim om zijn bekken precies onder zijn last van boven te plaatsen!
